Ωχ, σεισμός! Μη φοβάσαι, μάθε!!!

Το αγαπημένο μας θέμα.

Κάθε χρόνο ο Εγκέλαδος "περνάει" από το σχολείο μας και μας μαθαίνει χίλια δυο πράγματα για το πώς γεννιέται, για τους μύθους που τον ακολουθούν, για τον τρόπο που μπορούμε να προφυλαχτούμε.

Έτσι και εφέτος ήρθε και πάλι.

Μας ταξίδεψε σε όλο τον κόσμο και μάθαμε τι πίστευαν οι άνθρωποι για αυτόν τα πολύ παλιά χρόνια.

Μας ταξίδεψε στην επιστήμη και μάθαμε πώς πραγματικά δημιουργείται, τις τεκτονικές πλάκες, το εσωτερικό της γης, την επιστήμη της σεισμολογίας, τους σεισμολόγους, το σεισμογράφο.

Μας έμαθε ότι ο πανικός δεν μας βοηθά και  τι πρέπει να κάνουμε πριν, κατά τη διάρκεια και μετά το σεισμό, ώστε να παραμείνουμε ασφαλείς.

Έστειλε και γράμμα στους γονείς μας για να τους συμβουλεύσει σχετικά.

Αγαπητοί γονείς

Αυτές τις ημέρες ξεκινήσαμε να προσεγγίζουμε στο νηπιαγωγείο μας το θέμα "σεισμός".

Πρόκειται για ένα "δύσκολο" θέμα για τα παιδιά αυτής της ηλικίας καθώς οι έννοιες τις οποίες θα προσπαθήσουμε να αναλύσουμε είναι εντελώς ξένες και αρκετά αφηρημένες για το ηλικιακό τους φάσμα. Για το λόγο αυτό θα προσεγγίσουμε το θέμα μέσα στα πλαίσια του παιχνιδιού και της τέχνης σε μια προσπάθεια να το κάνουμε πιο προσιτό και κατανοητό, χωρίς να το τρομάξουμε.

Στην προσπάθεια μας αυτή ωστόσο χρειαζόμαστε τη δική σας συμβολή καθώς όλα όσα εμείς θα αναφέρουμε στο σχολείο, (πέρα από το "θεωρητικό" κομμάτι γνωριμίας με το φαινόμενο και τη μυθολογία του) και αφορά στα μέτρα προστασίας πριν, κατά τη διάρκεια και μετά το σεισμό, που θα συζητήσουμε και θα κάνουμε πράξη (δοκιμή) θα σχετίζονται με το χώρο του σχολείου.

Εσείς θα πρέπει να συζητήσετε με τα παιδιά σας για τα αντίστοιχα μέτρα που θα πάρετε ώστε να προετοιμαστείτε σωστά για το ενδεχόμενο σεισμού στον προσωπικό σας χώρο, στο σπίτι σας.  Θα πρέπει μαζί με τα παιδιά σας να δημιουργήσετε ένα σχέδιο δράσης που θα χρησιμοποιήσετε σε περίπτωση σεισμού.

Ο σεισμός όπως όλοι γνωρίζουμε είναι ένα φυσικό φαινόμενο για το οποίο δυστυχώς ΔΕΝ μπορούμε να προβλέψουμε πότε θα συμβεί. Ζούμε σε μια χώρα με υψηλή σεισμικότητα και είτε μας αρέσει είτε όχι θα πρέπει να μάθουμε να ζούμε με αυτόν και να γνωρίζουμε όλα όσα θα μας προφυλάξουν. Γιατί δεν προκαλεί τόσο ο σεισμός τραυματισμούς, τουλάχιστον σε μια "θεωρητικά" καλά δομημένη κτηριακά πόλη που ζούμε, όσο ο πανικός που εκείνη τη στιγμή μας κυριεύει. 

Αρχικά ας ξεκαθαρίσουμε τις έννοιες "φόβος" και "πανικός". Ο φόβος μας σώζει, ο πανικός όχι. Είναι φυσιολογικό να φοβόμαστε όταν η "σταθερή" γη κινείται κάτω από τα πόδια μας. Ο πανικός όμως, μόνο προβλήματα μπορεί να προκαλέσει.

Κρατάμε αυτό λοιπόν για αρχή και προχωράμε στον τρόπο που θα προσεγγίσουμε το θέμα με τα παιδιά.

Αρχή σχεδόν πάντα σε κάθε θέμα που διαπραγματευόμαστε με τα παιδιά είναι το παραμύθι. Έτσι και με το σεισμό. Αναφερόμαστε στη μυθολογία του σεισμού στην Ελλάδα και όλο τον κόσμο. Από το δικό μας Γίγαντα Εγκέλαδο που κατατρόπωσε η θεά Αθηνά, ρίχνοντάς επάνω του την Αίτνα, μέχρι τις θαλάσσιες χελώνες της Βόρειας Αμερικής που κουβαλούν επάνω τους τη γη, ή το γατόψαρο της Ιαπωνίας και άλλους μύθους ταξιδεύουμε σε όλο τον κόσμο καθώς ο σεισμός δεν αποτελεί "προνόμιο" μόνο της πατρίδας.

Στη συνέχεια περνάμε στο επιστημονικό κομμάτι και φτιάχνουμε ένα ... παζλ. Γιατί σαν κάτι τέτοιο μοιάζουν οι τεκτονικές πλάκες της γης που χορεύουν στους δικούς τους ρυθμούς προκαλώντας ... σεισμό με ό,τι αυτός φέρνει. Τα στρώματα της γης από τον καυτό πυρήνα, μέχρι το φλοιό, τα ηφαίστεια, η παλαιά ήπειρος Παγγαία και πώς διαμορφώθηκε στις σημερινές ηπείρους και άλλα τέτοια θέματα θα μας απασχολήσουν συνοδευόμενα από φωτογραφικό υλικό και βίντεο.

Τα ηφαίστεια ένα ιδιαίτερο και πολύ εντυπωσιακό κομμάτι επίσης θα μας απασχολήσει παράλληλα, καθώς διατρέχεται και αυτό από τη δική τους μυθολογία (βλ. Ήφαιστος) και επιστημονική προσέγγιση και αποτελούν σε πολλές περιπτώσεις ένα ολοκληρωμένο πακέτο με τον Εγκέλαδο!

Και φυσικά ο σεισμογράφος και ο σεισμολόγος θα αποτελέσουν για μας ένα νέο πεδίο εργασίας, καθώς από μαθητές θα αναλάβουμε να μετράμε ρίχτερ ταρακουνώντας κτηριάκια από ... lego.

Τα μέτρα προστασίας είναι ίσως το πιο σημαντικό κομμάτι που θα μας απασχολήσει. Τι και γιατί πρέπει να κάνουμε πριν το σεισμό στο σπίτι και το σχολείο μας; Τι πρέπει να κάνουμε κατά τη διάρκεια τους; Τ πρέπει να κάνουμε αμέσως μετά και αρκετό διάστημα; Πώς μπορούμε να προστατεύσουμε με απλές κινήσεις και πράξεις τον εαυτό μας και τους ανθρώπους κοντά μας;

Στο πρακτικό κομμάτι τώρα η ζωγραφική παρέα με τη φαντασία θα κάνουν καλή παρέα στο θέμα μας αυτό. Ομαδικές και ατομικές εργασίες, μικρές κατασκευές, φύλλα αξιολόγησης των γνώσεων μας, δημιουργία φυλλαδίων και αφίσας και άλλες δραστηριότητες κάθε είδους με τελική την άσκηση σεισμού που θα φροντίσουμε να επαναλάβουμε κάμποσες φορές μέχρι το τέλος της χρονιάς.

Στο σπίτι πια εσείς μαζί με τα παιδιά σας, σας προτείνουμε να συζητήσετε για το σεισμό. Να αναζητήσετε μαζί στο διαδίκτυο σχετικό υλικό (δείτε παρακάτω) και να φτιάξετε ένα σχέδιο δράσης που θα χρησιμοποιηθεί σε περίπτωση σεισμού. Εξερευνήστε μαζί με τα παιδιά το σπίτι σας. Δείτε τι κίνδυνοι μπορεί να υπάρχουν (βαριά κάδρα, έπιπλα που κλείνουν εξόδους, βαριά αντικείμενα σε λάθος σημείο κλπ.  Εξοπλίστε ένα σακίδιο με τα απαραίτητα που θα χρειαστείτε σε μια περίπτωση ανάγκης. Εξηγήστε και δείξτε στα παιδιά τι θα πρέπει να κάνουν σε περίπτωση σεισμού ανάλογα με το δωμάτιο που βρίσκονται. Εντοπίστε μαζί τους έναν ανοιχτό χώρο κοντά στο σπίτι σας όπου θα συγκεντρωθείτε μετά το σεισμό. Εντοπίστε τους διακόπτες παροχής ρεύματος, γκαζιού και νερού. 
Η συζήτηση καλό θα είναι να επαναληφθεί και σε άλλα μέρη που συχνάζετε με τα παιδιά σας, π.χ. στο εξοχικό σας, στο σπίτι των παππούδων, στη αγαπημένη σας παραλία κλπ.

Χρήσιμες σελίδες: (ενδεικτικά) Με σχετική αναζήτηση μπορείτε να βρείτε μεγάλο όγκο υλικού.

https://www.seismoi.gr/

http://www.earthquakes.gr/loc_eq/earthquakes-greece.asp

http://racce.nhmc.uoc.gr/

http://eqgeogr.weebly.com/

http://www.gein.noa.gr/en/

http://www.paces-project.eu/index.php/en/

http://e-pres.di.uoa.gr/

http://www.evande.eu/?page_id=157

http://www.oasp.gr/schoolworks

http://www.oasp.gr/inform/students

http://kids.oasp.gr/kids_main/kids.html

https://www.civilprotection.gr/el

Σκλαβενίτη Χρυσούλα
Σιαμέτη Λία