Σάββατο 30 Απριλίου 2011

Ο Μάιος

Ο Μάιος



Ο Μάιος ή Μάης είναι ο 5ος μήνας του έτους κατά το Ιουλιανό και Γρηγοριανό ημερολόγιο. Ονομάστηκε έτσι από την ρωμαϊκή θεότητα Maja, η οποία προήλθε από την ελληνική λέξη Μαία, την μητέρα του Ερμή, που ήταν η προσωποποίηση της γόνιμης Μάνας – Γης. Σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας, ο Μάης έχει διαφορετικές λαϊκές ονομασίες: ο Λούλουδος, ο Καλομηνάς, ο Κερασάρης (βγαίνουν τα κεράσια), ο Πράσινος (πρασινίζει ο τόπος), ο Πενταδείλινος (μεγαλώνει η μέρα) κ.ά.




Ο Μάιος αντιστοιχεί με τον αρχαίο μήνα Θαργηλιώνα, κατά τον οποίο υπήρχε η αρχαία γιορτή, τα Ανθεστήρια ή Ανθεσφόρια ή Ανθεοφόρια, προς τιμή της θεάς Δήμητρας και της κόρης της Περσεφόνης, που το μήνα αυτό έβγαινε από τον Άδη και έφερνε την Άνοιξη στη γη. Αυτή ήταν η πρώτη επίσημη γιορτή ανθέων των Ελλήνων. Κατά τον μήνα αυτό επίσης τελούνταν και τα Θαργήλια, αγροτική γιορτή προς τιμή επίσης της θεάς Δήμητρας, προσφέροντας στο βωμό της τους πρώτους καρπούς της γης.


Η πρώτη μέρα του Μάη στην Ελλάδα και στην Ευρώπη, συνδέεται με τη νίκη της Άνοιξης κατά του Χειμώνα και την ήττα του Θανάτου από την Ζωή και γι’ αυτό επιλέχθηκε ως εργατική γιορτή και μέρα μνήμης των κοινωνικών αγώνων. Η Πρωτομαγιά, η πρώτη μέρα του Μαΐου, είναι μέρα αργίας για πολλές χώρες του κόσμου. Ο εορτασμός όμως της Πρωτομαγιάς, έχει τις ρίζες του στις παγανιστικές εορτές του παρελθόντος και σχετίζεται με λατρείες για τη γονιμότητα της φύσεως. Πολλά από τα αρχαία έθιμα έχουν επιβιώσει μέχρι και σήμερα. Έχουν χάσει όμως τη θρησκευτική τους σημασία. Επειδή η λέξη Μάης συνηχεί με την λέξη μαγεία, θεωρείται και μήνας ευνοϊκός γι’ αυτή. Αυτό οφείλεται και στο ότι κατά τα ρωμαϊκά χρόνια τελούνταν γιορτές προς τιμήν των νεκρών, τα Λεμούρια. Ήταν ο μήνας τον νεκρών και οι ζωντανοί δεν έπρεπε να τους προσβάλλουν, ίσως γι’ αυτό και σε πολλά μέρη δε γίνονται γάμοι τον Μάιο. Έτσι η φυσιογνωμία του Μαΐου στη λαϊκή αντίληψη είναι δίσημη: συνυπάρχει το καλό με το κακό, η αναγέννηση και ο θάνατος.
Πολλές είναι η παροιμίες του λαού με τις οποίες φανερώνονται τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα του Μάη και η σημασία του στον κύκλο ζωής του ανθρώπου.
• Μάη μήνα μη φυτέψεις, Μάη μη στεφανωθείς, Μάη μήνα μη δουλέψεις, Μάη μη ταξιδευτείς
• Μάη μου, καλέ μου μήνα, να ’σουν δυο φορές το χρόνο!
• Μάης άβροχος, χρονιά ευτυχισμένη
• Μάης βρεμένος, μούστος μετρημένος
• Στον καταραμένο τόπο, το Μάη μήνα βρέχει
• Ζήσε Μάη μου να φας τριφύλλι
• Ο Μάης ρίχνει τη δροσιά και ο Απρίλης τα λουλούδια
• Το Μάη βάζε εργάτριες και ας είναι και ακαμάτες
• Το Μάη κρασί μη πίνετε και ύπνο μην αγαπάτε
• Μάη γεννήθηκα και μάγια δε φοβούμαι
• Ο Απρίλης με τα λουλούδια και ο Μάης με τα ρόδα

Έθιμα Μάη
Πολλά έθιμα του Μάη, ξεκινούν από την αντίληψη ότι ο Μάιος κάνει τα πάντα νέα. Μια νέα ζωή αρχίζει για τον άνθρωπο, όπως και για τη φύση. Κεντρικός πυρήνας του εορτασμού σε όλους τους πολιτισμούς είναι η ανθρώπινη χαρά για την άνοιξη και η αναζήτηση της ομορφιάς της φύσης και της δροσιάς της Άνοιξης.
Ορισμένα έθιμα που σχετίζονται με τον μήνα Μάιο είναι το Μαγιάτικο Στεφάνι – Μαγιοστέφανο , το αμίλητο Νερό και οι Μάηδες.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου